Blog

Το πώς η Πολιτική Συνοχής στηρίζει την Ελλάδα στην εφαρμογή μιας νέας φιλο-περιβαλλοντικής πολιτικής για τη μείωση των απορριμμάτων, την ανακύκλωση και την κυκλική οικονομία απεκάλυψε η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ σε συνέντευξη τύπου την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου.

Αφορμή για τη συνέντευξη ήταν η παρουσίαση του νέου σχεδίου νόμου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και ενέργειας για την ανακύκλωση, με το οποίο η πολιτική ηγεσία σκοπεύει να αλλάξει την μάλλον απογοητευτική κατάσταση που επικρατεί στη χώρα μας.

Στην πραγματικότητα, το νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για την ανακύκλωση ενσωματώνει, με ολιγόμηνη καθυστέρηση, στην εθνική  νομοθεσία τις Ευρωπαϊκές Οδηγίες 2018/851, 2018/852 και θεσπίζει  επιπλέον μέτρα και κανόνες αποτελώντας ουσιαστικά τον «οδικό χάρτη εφαρμογής» βασικών αρχών του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων 2020-230 (ΕΣΔΑ 2020-2030) της χώρας – που εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον περασμένο Αύγουστο. Με βάση τις διατάξεις του ακόμη δύο κοινοτικές αποφάσεις θα ενσωματωθούν με ΠΔ και ΚΥΑ τους επόμενους μήνες.

Υπενθυμίζεται ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει νομοθετήσει πριν από λίγες εβδομάδες, την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης με αφετηρία τον Ιούλιο του 2021 – σε εφαρμογή επίσης της σχετικής κοινοτικής οδηγίας – και έχει εισαγάγει και εθνικά μέτρα με σειρά κινήτρων για την αντιμετώπιση της πλαστικής ρύπανσης.

Το ΥΠΕΝ φιλοδοξεί με το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση που παρουσίασαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης και ο αρμόδιος γενικός γραμματέας Μανώλης Γραφάκος να «αλλάξουν σχεδόν τα πάντα γύρω από τις διαδικασίες ανακύκλωσης στη χώρα», όπως σημείωσαν χαρακτηριστικά.

Ανακύκλωση – απόβλητα: μεγάλες θεσμικές αλλαγές

Κατά την παρουσίαση, ο Κωστής Χατζηδάκης τόνισε ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο-τομή, με το οποίο η Ελλάδα επιχειρεί να καλύψει το χαμένο έδαφος δεκαετιών στη διαχείριση αποβλήτων. Υπογράμμισε ότι στόχος είναι η ανακύκλωση να γίνει μέρος της καθημερινότητας όλων των Ελλήνων, όπως γίνεται στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Με το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση, το ΥΠΕΝ υποστηρίζει ότι:

1. Τα απόβλητα συσκευασιών θα συλλέγονται πλέον χωριστά (πλαστικό, χαρτί, μέταλλο, γυαλί)
2. Δίνεται η δυνατότητα στους δήμους να χρεώνουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη για όσους παράγουν λιγότερα απόβλητα ή/και ανακυκλώνουν περισσότερο (εισάγεται, δηλαδή, η ευρωπαϊκή αρχή «πληρώνω όσο πετάω»)
3. Επιβάλλονται υψηλότερα τέλη ταφής στους δήμους που οδηγούν τα απόβλητά τους στην ταφή, με στόχο να αλλάξει αυτή η πρακτική
4. Όλα τα νέα κτίρια θα διαθέτουν χώρο συλλογής αποβλήτων για 4 χωριστά ρεύματα
5. Μεταφέρονται τα πρόστιμα που επιβάλλονται από την ΕΕ στους δήμους και τις επιχειρήσεις που τα προκαλούν, απαλλάσσοντας από το σχετικό βάρος τους φορολογούμενους

Η Πολιτική Συνοχής στηρίζει τη διαχείριση αποβλήτων σε κάθε περιφέρεια και δήμο της χώρας

Στην πραγματικότητα, όπως γνωρίζουν πολύ καλά όλοι οι πολιτικοί, τα κόμματα και οι αυτοδιοικητικοί που θήτευσαν στη χώρα τα τελευταία 30 χρόνια, όλος ο σχεδιασμός για τη διαχείριση αποβλήτων και σχεδόν κάθε έργο – τουλάχιστον υποδομών, αλλά και πολλά εξοπλισμού, όπως και σχετικές μελέτες – τα τελευταία 30 χρόνια έχουν συγχρηματοδοτηθεί από τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά Ταμεία της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ.

Και είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση – και ειδικά η Γενική Διεύθυνση Περιφερειακής και Αστικής Πολιτικής (DG REGIO) αλλά και η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος (DG ENVI) της ΕΕ – που πιέζουν για την γρηγορότερη, ορθολογική και «πράσινη» μεταστροφή της Ελλάδας που βασίζονταν επί δεκαετίες – και ακόμη το κάνει σε μερικές περιοχές – στην άναρχη ταφή των αστικών αποβλήτων, των σκουπιδιών που παράγουμε όλοι στις πόλεις και τα χωριά μας στην καθημερινότητα. Αλλά και για την αποκατάσταση των παλαιών, παράνομων χωματερών…

Όλες σχεδόν οι δομές διαχείρισης αποβλήτων όπως τα εργοστάσια διαλογής, επεξεργασίας  και ανακύκλωσης, οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων (ΧΥΤΑ), οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΥ), και άλλες πολλές δράσεις, έχουν χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκούς πόρους. Μάλιστα, όπως γνωρίζουν οι περισσότεροι που ασχολούνται με το θέμα των αποβλήτων, η ΕΕ επέλεξε να σταματήσει να χρηματοδοτεί την επόμενη περίοδο τέτοια βασικά έργα διαχείρισης και διάθεσης αποβλήτων, καθώς ολοκληρώνεται ένα πολυετές πλάνο που είχαν στη διάθεσή τους τα κράτη μέλη, όπως η Ελλάδα, το 2023, με το πέρας του τρέχοντος ΕΣΠΑ, για να φτιάξουν τέτοιες υποδομές. Όμως εξακολουθούν να χρηματοδοτούνται στη νέα προγραμματική περίοδο οι δράσεις που προωθούν πραγματικά την επαναχρησιμοποίηση, την ανακύκλωση και καινοτόμες δράσεις στα απόβλητα.

Όλοι όσοι ασχολούνται με τις ιστοσελίδες, είτε την κατασκευή τους είτε όχι, ή με την τυπογραφία, έχουν συναντήσει το κείμενο που ξεκινάει με “lorem ipsum”. Αλλά έχετε καμία ιδέα τι σημαίνει, τι είναι, από που προέρχεται και γιατί το χρησιμοποιούμε;

Υπάρχουν αρκετές ερωτήσεις και θα τις απαντήσουμε στην συνέχεια, και ίσως κάποιες ακόμα που σας γεννήθηκαν όση ώρα το σκέφτεστε.

Ξεκινώντας από το πρώτο πράγμα που μπορεί να αντιληφθεί κανείς, είναι ένα κείμενο που είναι γραμμένο στα Λατινικά. Μιλάμε για μία αρχαία και νεκρή γλώσσα, αλλά σε web developers/designers το Lorem Ipsum είναι πολύ γνωστό, και συχνά το αποκαλούν ως filler text ή greek copy (πηγάζει από την έκφραση “it all seems greek to me”, αρκετά οξύμωρο για μας).

Η κεντρική ιδέα πίσω από την χρήση του, είναι ότι θέλουμε να κάνουμε τους ανθρώπους να δουν και να παρατηρήσουν τον σχεδιασμό, την στοιχειοθέτηση και την γραμματοσειρά, αλλά όχι τις λέξεις. Σίγουρα είναι σημαντικό το στοιχείο ότι υπάρχει μια ομαλή κατανομή των γραμμάτων, και αποφεύγεται η χρήση επαναλαμβανόμενου κειμένου που θα γεμίσει την σελίδα, τύπου “εδώ θα μπει κείμενο, εδώ θα μπει κείμενο,…”.

Και σαφώς, κανείς δεν πρόκειται να μπερδέψει κάποια λέξη με κάποια από την δική του γλώσσα, θα έλεγα ότι είναι σχεδόν αδύνατο.

Από την άλλη δεν μοιάζει με κανένα άλλο κείμενο γεμίσματος (filler text) οπότε είναι πολύ δύσκολο να δημοσιευτεί κατά λάθος ως κάποιο τελικό κείμενο.

Παρατηρώντας το κείμενο όμως, από την πρώτη κιόλας λέξη, βλέπουμε ότι δεν έχει κάποιο νόημα. Η λέξη lorem δεν είναι κάποια υπαρκτή λέξη, αλλά δείχνει να είναι μέρος της λέξης dolorem που σημαίνει πόνος.

Οπότε έρχεται η ερώτηση “και τελικά τι γράφει; και γιατί είναι τόσο ανακατεμένα λατινικά;”

Πρώτα απ’ όλα, η πηγή του Lorem ipsum έχει εντοπιστεί από τον Dr. Richard McClintock, Director of Publications στο Hampden-Sydney College στην Virginia, σε ένα πραγματικό λατινικό κείμενο του Ρωμαίου φιλόσοφου Cicero. Το εν λόγω κείμενο ονομάζεται “On the Extremes of Good and Evil,” ή De Finibus Bonorum et Malorum.

Ο Richard McClintock, καθηγητής Λατινικών στο κολλέγιο Hampden-Dydney στην Βιρτζίνια, αναζήτησε μία από τις πιο σπάνιες Λατινικές λέξεις, την consectetur, από ένα απόσπασμα του Lorem Ipsum, και ανάμεσα σε όλα τα έργα της κλασσικής λογοτεχνίας, ανακάλυψε την αναμφισβήτητη πηγή του. To Lorem Ipsum προέρχεται από τις ενότητες 1.10.32 και 1.10.33 του “de Finibus Bonorum et Malorum” (Τα άκρα του καλού και του κακού) από τον Cicero (Σισερό), γραμμένο το 45 π.Χ. Αυτό το βιβλίο είναι μία διατριβή στην θεωρία της Ηθικής, πολύ δημοφιλής κατά την αναγέννηση.

Ανακυκλώνουμε, αλλά ανακυκλώνουμε σωστά; Μπορεί ο δεύτερος κάδος μόνο για τα ανακυκλώσιμα απορρίμματα να έχει γίνει πλέον κομμάτι τις καθημερινότητας στα περισσότερα ελληνικά νοικοκυριά, η πρακτική όμως δείχνει ότι μεγάλη μερίδα των πολιτών δεν γνωρίζει τι πρέπει και τι δεν πρέπει να πετάει στους μπλε κάδους. Ως αποτέλεσμα, καθημερινά συλλέγονται τόνοι υλικών που θα έπρεπε να είχαν καταλήξει στα σκουπίδια: από έπιπλα και παιχνίδια, μέχρι ρούχα, πορτοφόλια και φωτογραφίες! Με τη βοήθεια του κ. Αχιλλέα Γκούγκου, υπεύθυνου του κέντρου διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης (ΕΕΑΑ) στην Ελευσίνα, η «Κ» παρουσιάζει δέκα βασικά «μυστικά» στην ανακύκλωση των οικιακών μας απορριμμάτων.

1. Ο,τι είναι πλαστικό δεν πρέπει απαραιτήτως να καταλήγει στην ανακύκλωση. Οι μπλε κάδοι πρέπει να δέχονται μόνο πλαστικές συσκευασίες: μπουκάλια όλων των ειδών, πλαστικές σακούλες (είναι μύθος ότι οι βιοδιασπώμενες δεν πρέπει να ανακυκλώνονται), κουτιά, μπολ, βαζάκια κ.λπ. Οι λόγοι που δεν πρέπει να ρίχνουμε άλλα πλαστικά αντικείμενα, όπως παλιά παιχνίδια, είναι δύο: κατ’ αρχήν, πολλά από αυτά έχουν μηχανικά μέρη και δεν αποτελούνται αμιγώς από πλαστικό. Επιπλέον, αντίθετα με τα πλαστικά των συσκευασιών, το πλαστικό από το οποίο αποτελούνται δεν μπορεί να υπαχθεί σε μια συγκεκριμένη κατηγορία, προκειμένου να αποσταλεί από τα κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών στο σωστό εργοστάσιο επεξεργασίας. «Ενα μπουκάλι νερού κατασκευάζεται από ΡΕΤ, ενώ τα μπουκάλια των απορρυπαντικών από πολυαιθυλένιο. Είναι διαφορετικά πλαστικά με διαφορετικές ιδιότητες, που οδηγούνται σε αντίστοιχες μονάδες επεξεργασίας», λέει ο κ. Γκούγκος.

2. Οι συσκευασίες που πετάμε στην ανακύκλωση θα πρέπει να είναι κενές περιεχομένου. «Συχνά υπάρχει η παρανόηση ότι ζητάμε να… τις σαπουνίσουν. Δεν ζητάμε, λοιπόν, να είναι πλυμένες οι συσκευασίες, απλά να μην έχουν υπολείμματα. Αν κάποιος ρίξει στον κάδο μια συσκευασία λερωμένη, το περιεχόμενό της θα λερώσει και τις υπόλοιπες, οπότε θα ακυρώσει την προσπάθεια όλων μας», λέει ο κ. Γκούγκος.

3. Οσον αφορά το γυαλί, μπορούμε να ανακυκλώνουμε μπουκάλια, βαζάκια και κάθε είδους γυάλινη συσκευασία, όχι όμως ποτήρια, τζάμια, καθρέπτες. «Το ποτήρι ή κάποιο άλλο γυάλινο αντικείμενο μπορεί να μην είναι ακριβώς γυαλί, είναι θέμα σύστασης», λέει ο κ. Γκούγκος. Πάντως δεν έχει σημασία αν η συσκευασία είναι ολόκληρη, πεταχτεί σπασμένη ή σπάσει κατά την απόρριψή της στον κάδο.

4. Είναι μύθος ότι δεν πρέπει να ρίχνουμε στην ανακύκλωση κομμάτια χαρτί μικρότερα μιας κόλλας Α4. «Η αλήθεια είναι ότι μικρά χαρτάκια, στο μέγεθος ενός postit, δεν είναι εύκολο να διαχωριστούν κατά το πρώτο στάδιο της διαλογής, που γίνεται με το χέρι. Ωστόσο, δεν απαγορεύεται ούτε αποθαρρύνουμε τους πολίτες από το να ρίχνουν μικρά χαρτιά στους μπλε κάδους». Οι φωτογραφίες, πάντως, δεν ανακυκλώνονται.

5. Κουτιά πίτσας, κουτιά από ζαχαροπλαστεία ή κάθε είδους λερωμένο χαρτί δεν πρέπει να ρίχνονται στον μπλε κάδο. «Ειδικά για τα κουτιά από πίτσες, συχνά υπάρχει η παρανόηση ότι εφόσον είναι από χαρτόνι τότε ανακυκλώνονται. Εχουν όμως λερωθεί και συνεπώς χαλούν την ποιότητα του χαρτιού που παράγεται», λέει ο κ. Γκούγκος.

6. Το αφρολέξ και το φελιζόλ, ως υλικά συσκευασίας, επιτρέπεται να ρίχνονται στους μπλε κάδους. Ωστόσο, είναι δύσκολα στην αξιοποίηση.

7. Δεν πειράζει να ρίχνονται σε μπλε κάδους γκαζάκια, σπρέι και άλλα δοχεία «υπό πίεση». «Αρκεί όμως να είναι εντελώς άδεια. Ως μεταλλικές συσκευασίες, ανακυκλώνονται. Είναι μύθος ότι κινδυνεύουν να εκραγούν, αφού δεν υπόκεινται σε πίεση κατά τη συλλογή τους».

8. CD, κασέτες ήχου και βίντεο δεν ανακυκλώνονται. Ειδικά για τα CD, υπάρχουν ειδικές μονάδες που ασχολούνται με τη συλλογή τους.

9. Σιδερένιες ή πλαστικές κρεμάστρες κανονικά δεν πρέπει να ρίχνονται στον μπλε κάδο, καθώς δεν θεωρούνται υλικά συσκευασίας. «Η αλήθεια είναι ότι ως υλικό θα αξιοποιηθούν. Ομως δεν καταγράφονται στις ποσότητες που ανακυκλώνονται».

10. Είναι καλό να αφαιρούμε το καπάκι από τα μπουκάλια που ανακυκλώνουμε.

Του Γιωργου Λιάλιου

Δημοσιεύτηκε στο: kathimerini.gr